języki germańskie
  • Drzwi a drzewo
    12.11.2016
    12.11.2016
    Czy drzewo i drzwi mają wspólny rdzeń?
  • Halibut, kulbak
    28.09.2017
    28.09.2017
    Szanowni Państwo,
    jaka jest etymologia nazwy halibut oraz jej dawnego polskiego odpowiednika – kulbak?
  • Internacjonalizmy o greckich korzeniach

    9.04.2020
    9.04.2020

    Szanowni Państwo,

    w odleglejszej przeszłości greckie „ai” i „oi” były spolszczane do głoski „e” (np. pedagogika, ekonomia). W ostatnim czasie są transliterowane odpowiednio jako „aj” i „o” (np. pajdokracja, ojkofobia). Z czego wynika ta zmiana, czym była spowodowana i kiedy miała miejsce?

    Łączę pozdrowienia,

    Michał Kosacki

  • kaferek
    9.10.2003
    9.10.2003
    Jestem architektem z woj. wielkopolskiego, ukończyłam uczelnię w Poznaniu, mieszkam w Jarocinie. Od dziecka spotykałam się ze słowem kaferek określającym lukarnę. Słowa tego używali moi wykładowcy na studiach, rozumieją je wszyscy moi znajomi (również nie związani z branżą) i klienci, a ostatnio nawet spotkałam je w oficjalnym piśmie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Od kilku lat usiłuję znaleźć je w różnych słownikach – bezskutecznie. Nie wyszukuje go też żadna wyszukiwarka internetowa. Proszę powiedzieć, czy wolno nam używać tego słowa, skąd się wzięło i tak powszechnie przyjęło, z jakiego języka się wywodzi. Bardzo mnie to interesuje!
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie.
  • marketing mix
    21.01.2002
    21.01.2002
    Szanowni Państwo!
    W publikacjach na temat marketingu występuje dość często wyrażenie marketing mix, oznaczające zestaw (czy mieszankę) narzędzi marketingowych, takich jak produkt, cena, promocja i dystrybucja. Marketing należy do tych dziedzin, w których słownictwo polskie nie miało jeszcze czasu rozwinąć się i zakorzenić. Jeżeli jednak uznaje się określenie marketing mix za precyzyjniejsze (i oszczędniejsze?) niż możliwe polskie odpowiedniki, to należy mu zapewnić funkcjonowanie zgodne z duchem języka polskiego.
    Tak się jednak nie dzieje. W artykułach i podręcznikach publikowanych na początku lat dziewięćdziesiątych marketing mix na ogół nie był odmieniany, co było może nieco śmieszne, nieco sztuczne, ale stanowiło mniejsze zło w stosunku do tego, co nastąpiło później. Jak widać odczuwana była potrzeba odmiany (fleksji), skoro któryś z autorów zdecydował się na zastosowanie w dopełniaczu i miejscowniku formy marketingu mix. Sprawa byłaby błaha, gdyby nie to, że ten dziwoląg językowy został skrzętnie skopiowany przez następnych autorów i w kolejnych podręcznikach do marketingu taka właśnie absurdalna odmiana pojawia się coraz częściej. Wynika ona prawdopodobnie stąd, że z dwóch członów tego wyrażenia marketing nie sprawia żadnych problemów z odmianą, a mix sprawia, bo nie wiadomo, jak należy pisać: mixu czy miksu, mixie czy miksie, lepiej więc tego miksu nie ruszać.
    Zasadniczy problem takiej interpretacji polega na braku zrozumienia konstrukcji tego wyrażenia i roli każdego z dwóch wyrazów. Marketing mix można by przetłumaczyć na polski jako mieszankę marketingową. Wyraz marketing (człon odróżniający) określa wyraz mix, a nie na odwrót. Tymczasem odmiana marketingu mix mogłaby sugerować, że chodzi tu o jakiś rodzaj marketingu; w tym przypadku kolejność wyrazów byłaby pozbawiona sensu.
    Ja używam w dopełniaczu formy marketing miksu, w miejscowniku – marketing miksie, co nie jest może piękne, ale respektuje rolę każdego z elementów wyrażenia. Można się zastanawiać, czy nie lepiej, z punktu widzenia ducha języka, wyglądałaby forma miks marketingowy z odmianą: miksu marketingowego, o miksie marketingowym. Jeżeli zaś przyjmiemy, że mix jest bezwzględnie nieodmienny, mogę uznać (choć nie bez żalu, bo polski jest językiem fleksyjnym i w tym upatruję jego piękno), że całego wyrażenia marketing mix odmieniać nie należy. Nie mogę się jednak pogodzić z powyżej opisaną odmianą: marketingu mix i proszę o pomoc.
  • nasz chleb słowiański
    15.10.2004
    15.10.2004
    Witam,
    Interesuje mnie etymologia słowa chleb. Brzmi ono prawie jednakowo we wszystkich (lub prawie wszystkich?) językach słowiańskich. Podobieństwa występują też w językach germańskich i romańskich. Już zupełnie inaczej np. w łotewskim i estońskim. Ale chodzi mi przede wszystkim o „nasz” słowiański chleb.
  • stado i stadion
    7.12.2011
    7.12.2011
    Szanowni Państwo!
    Bardzo proszę o poinformowanie mnie, jaką etymologię ma słowo stado? Czy ma to coś, choćby odlegle, wspólnego ze stadniną, stadionem, czasownikiem stać oraz angielskimi stable 'stajnia' oraz stand 'stać', 'stojak'?
  • altmed, altprawica
    10.07.2020
    10.07.2020
    Szanowna Poradnio!
    Czy mogłabym prosić o odniesienie się do zyskującej na popularności cząstki alt (alternatywny)? Pojawia się ona m.in. w takich słowach jak alt-med/altmed czy alt-prawica/altprawica. Który z zapisów należałoby stosować w publikacjach książkowych i artykułach w prasie?
    Serdecznie pozdrawiam
    Mira Perlińska
  • bullying

    26.04.2021
    26.04.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię słowa bullying.


    Z poważaniem

    Stratos Vasdekis

  • drop i drób – ciąg dalszy
    6.04.2012
    6.04.2012
    Ad. pyt. z dn. 4.04 br. co to znaczy, że „spółgłoski są historycznie miękkie"? Zdanie, które przytoczyłam, w druku wygląda dokładnie tak: „w alfabecie pomieszczono także spółgłoski miękkie b', k', p', w', choć w pisowni polskiej teraźniejszej zmiękczeń tych się nie oznacza i nie pisze drób', drop', paw'”. Może błędnie utożsamiłam b' z „bi” itd – czy wie Pan Profesor, co innego autor mógł mieć na myśli w 1908 roku pisząc o spógł. miękkich b’, k’, p’ i w’ w związku ze sł. „drób”, „drop” i „paw”?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego